Titel: Kartonnen dozen
Jaar van uitgave: 1991
Thema: homoseksualiteit
“Het
verhaal van een banale liefde en haar verterende kracht”. Dit is de ondertitel,
en meteen een goede samenvatting van het boek Kartonnen dozen, geschreven door
de Vlaamse Tom Lanoye. Dit slaat niet alleen op de jeugdliefde van de
ik-persoon, maar ook over de relatie met de 4 belangrijkste vrouwen in zijn
leven. Kartonnen dozen is een intrigerend verhaal over het leven van een homoseksuele
jongen.
Zoals ook
in de titel van het boek is te zien, spelen de kartonnen dozen een grote rol in
het verhaal. De drie hoofdstukken, die drie tijdvlakken voorstellen en allemaal
een kartonnen doos bevatten maken het verhaal overzichtelijk. Iedere doos bevat
bepaalde herinneringen of aandenkens. Wel is het jammer dat het boek hierdoor
geen geheel is, maar eerder meerdere korte verhalen. Het is meer een
autobiografie, bestaande uit terugblikken, dan een literaire roman.
Het autobiografische heeft wel een voordeel, namelijk de grappige zelfspot van Lanoye, zoals in het volgende citaat te lezen is:
“En herinnert u zich, lezer, dat ene jongetje dat op de eerste bank zat? Die kleingebleven etter die altijd het antwoord wist op de vragen, die gehaat werd door de rest van de klas en de leraren, die won met de leerlingenraadverkiezingen, omdat hij de enige was die zich ingeschreven had en die constant met zijn opgestoken vinger zat te zwaaien Dat jongetje was ik.” (blz. 50)
Wat nog meer
leuk is aan de schrijfstijl van Tom Lanoye is dat hij veel beeldspraak en
vergelijkingen gebruikt. Hierdoor krijg je als lezer een beter beeld van wat
hij wilt vertellen. De film van het boek in je hoofd, begint hierdoor te
draaien. Lanoye krijgt het voor elkaar om droevige gebeurtenissen te
vertellen op een vrolijke toon. Dit maakt de gebeurtenissen lichter en leuker
om te lezen. Ook past het beter bij het verhaal, doordat alles wordt verteld
uit de ogen van de ik-persoon. De ik-persoon is in het begin van het boek 12
jaar, en het laatste hoofdstuk is hij 32. In het grootste deel van het boek is de
ik-persoon nog een kind. Kinderen nemen droevige gebeurtenissen, vaak lichter
op dan een volwassene en bekijken alles vaak op een positievere manier.
Hierdoor versterkt de schrijfstijl van Lanoye de gedachtegang van de
ik-persoon.
Doordat de
gedachtegang van de ik-persoon zo uitgebreid wordt beschreven, kun je goed
meeleven. Het is jammer dat er weinig van de ruimte wordt beschreven, en er
wel de tijd is genomen voor een masturbatie-instructie van twee bladzijdes.
Terwijl dat geen toegevoegde waarde heeft in het boek. Ook is het vaag dat de
meeste plaatsten en namen met één letter worden weergeven. Dit maakt het verhaal
een klein beetje mysterieuzer, maar ook vager. Het is niet zo dat de letters vragen oproepen.
Het is goed
dat de gedachtegang van een homoseksueel jongen uitgebreid wordt beschreven,
maar soms gaat Lanoye hier een beetje te uitgebreid op in. Hierdoor wordt het verhaal soms een beetje langdradig, dit haalt de vaart uit het verhaal.
Het is
goed van Lanoye dat hij homoseksualiteit als normaal beschouwd. De meeste
boeken die gaan over homoseksualiteit weergeven vooral de negatieve kanten (gepest worden, onbeantwoorde liefdes, teleurgestelde ouders, ongemakkelijke momenten)
hiervan, en maken er iets speciaals van. Alsof een homoseksuele liefde heel
veel verschilt van een heteroseksuele liefde. In kartonnen dozen is het niet
belangrijk dat de jeugdliefde Z, net als de ik-persoon een jongen is. Dit hij
homoseksualiteit als zo normaal beschouwd, komt waarschijnlijk ook doordat hij
zelf homoseksueel is. Ondanks dat er al veel boeken zijn geschreven met homoseksualiteit als onderwerp, maakt dit het boek erg vernieuwend.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten